उज्यालाका आशहरु

विशद

सल्बलाउँछन् छातीभित्र सपनाका रासहरु
उदाउँछन् बिहानीमा उज्यालाका आशहरु

फाटेको यो फरियाले के बित्ला र सिङ्गो जिवन
मुटु काँप्छ जसै साँझ रित्ता हुन्छन् गासहरु

हँसियाको कोलाहलमा रगत छट्पटाउँछ सधै
चिथोरिन्छन् जब आँशु राता हुन्छन् घाँसहरु

बिछ्यौनामै जून पनि रोइरहे जस्तै लाग्छ
किन देख्छु सधै राती ताराका यी लाशहरु

आँशु पुछी अब कोर्छु मेरै हँसियाको कथा
अनि लेख्छु किन बन्छन् मालिक अनि दासहरु

नयाँ शासन चाहिए जस्तो छ ।

जोतारे धाइवा

कुनै ठूलै कुरामा उसको दिमाग गाडिए जस्तो छ
उसलाई साँच्चै अब नयाँ शासन चाहिए जस्तो छ ।

भए-रहेका कसैलाई पनि सीधा नजरले हेर्दिनँ भन्छ,
सबका सब उसका आँखामा नाङ्गिए जस्तो छ ।

घ्याम्पो त हैन होला जुन उसले छामेको छ भर्खरै,
दौराभित्रका पेटमा सिङ्‌गै ढुकुटी राखिए जस्तो छ ।

किन अग्ला पर्खाल ठड्याइएका हँ यो सहरमा ?
कुनै जाली योजना बुन्‍नलाई खेल थालिए जस्तो छ ।

घाम पनि खै लाग्दैन यहाँ झरी पनि खै पर्न छाड्यो,
यहाँको दुश्‍चक्रदेखि त प्रकृति नै आत्तिए जस्तो छ ।

यस्तो भाँडभैलो किन ?

संगीतश्रोता

पसिना त्यो हाम्रो थियो, उसको भयो थैलो किन?
अझै उही सुकिलो छ हाम्रै आङ मैलो किन?

कैले राति साँध सार्छ, कैले बाढी लगाइदिन्छ
तल्लाघरे हेपाहाले घच्घचाउँछ दैलो किन?

हाम्रो घरको भित्री कुरा हामीलाई नै थाहा होला
टाँठो-बाठो हुन खोज्छ खोलापारे कैलो किन?

विद्रोहका सयौं गजल गुन्जँदैछन् सडकमा
फेरि उसकै महलमा थोत्रो गजल पैलो किन?

सारंगी र मादलको ताल खोज्छन् श्रोताहरु
हो-हल्लामा हाहा-हूहू यस्तो भाँडभैलो किन?

मारिएकी नारीहरु

शकुन आँशु

जिउँदै घाँटी निमोठी मारिएकी नारीहरु
बोल खोल रापिएर खारिएकी नारीहरु

समानताको अंश खोज्दै एकाएक उठौँ मािथ
मान्छेबाट मान्छे तल झारिएकी नारीहरु

लेखान्तको कुरा हुन्न चेतनाको कुरा हुन्छ
बिना न्याय धकेलेरै सारिएकी नारीहरु

घरैभित्र हेलिएर घरैभित्र मर्ने मान्छे
तिनै हुन् गृहबन्दी पारिएकी नारीहरु

जून मन लाग्यो

मुना निश्चल

बाँसुरीको मन्द-मन्द धुन मन लाग्यो
अँध्यारोलाई भगाउने जून मन लाग्यो

बोलू-चलूँ आज्ञा छैन जुठेल्नोमै बन्दी नारी
बन्द कोठा मन्द आवाज रुन मन लाग्यो

चल्ला जति कता पसे सिकारीको चहलपहल
आधा-आकाश उडीउडी छुन मन लाग्यो

युगौं-युग चौका हेरी सही बस्ने मौका हैन
हितको लागि बग्ने शुद्ध खून मन लाग्यो

जिऊँ शानसँग

बूँद राना

जिऊँ शानसँग मरौँ शानसँग
नितान्त नौलो पहिचानसँग

खडेरी सहेको बिरुवाले भन्थ्यो
चिनाजान भर्खर भयो ज्ञानसँग

मभित्र मबाट कमी खोजिँदैछ
नतान मलाई गुणगाणसँग

लडी कालसँग बरु मर्नु जाती
तर ज्यून गाह्रो अपमानसँग

विनाभोज भेटी ऊ बाँच्दैन आफै
किन हात थापूँ म भगवानसँग

निरङ्कुशता ढल्छ एकदिन

सन्त थलङ

आफैभित्र खोकि्रएर निरङ्कुशता ढल्छ एकदिन
उन्मुक्तिको फूल फुल्ने शासन पनि चल्छ एकदिन

सधै कहाँ टिक्न सक्छ भ्रम छर्ने व्यवस्था यो
जनतासामु कहाँ टिक्छ पहाड पनि गल्छ एकदिन

अँध्यारोको स्तूतिमा जति भजन गाऊ तिमी
थाहै नपाई चेतनाको दीप पनि बल्छ एकदिन

पौरखी हातहरुले सिन्चेपछि तातो श्रम
मरु्भूमि किन नहोस् मोतीदाना फल्छ एकदिन

चैत-बैशाखको धुपमा डढेलो सल्केपछि
अनकन्टार जङ्गल पनि क्षणभरमै जल्छ एकदिन